Jeśli przeoczyliście: wczoraj Henryk Mercik, obok Jerzego Gorzelika, najważniejsza postać w historii RAŚ, poparł w wyborach prezydenckich w Rudzie Śląskiej Marka Wesołego. Wesoły kampanię prowadzi pod sztandarem własnego komitetu, ale pozostaje posłem i członkiem PiS. Na całym Śląsku wywołało to oczywiście szok i niedowierzanie, bo zakamuflowana opcja niemiecka, bo powroty do macierzy, bo dziadek z Wehrmachtu i tak dalej.

Śląska piaskownica

Czy mnie poparcie Mercika dla Wesołego szokuje? Nie. To znaczy, nie tak bardzo jak innych. Jest taki śląski paradoks: w wielu tradycyjnych śląskich hajmatach ludzie głosowali w wyborach samorządowych (sejmik) na RAŚ, a w parlamentarnych na PiS. Słusznie, czy nie, tak objawiali swój śląski konserwatyzm i na tym gruncie większym szokiem była/jest kariera np. Łukasza Kohuta. Czyli gościa, który np. w poglądach na śląskość jest nawet bardziej radykalny niż Mercik, ale do statecznego konserwatyzmu jest mu tak samo blisko, jak Mercikowi do postulatów o związkach partnerskich.

Załóżmy, że w Rudzie Śląskiej po prostu zaistniał hajmatowy paradoks, być może w najbardziej jaskrawej formie: bo co innego jednak anonimowy głos rodziny z Lędzin, a co innego jawna deklaracja jednego z liderów ruchu regionalnego. Dlaczego więc szok i niedowierzanie? Po pierwsze, żenujące relacje Ślonzoków Razem i środowiska RAŚ/ŚPR. Jednym i drugim niby chodzi o to samo, ale przez lata jedni i drudzy wzajemnie tylko podkładali sobie nogi, by razem (albo z osobna) triumfalnie wylądować na rzyci. Wzajemnie odbierali sobie głosy w wyborach (sejmik), wystawiali przeciwko sobie kandydatów (Senat), a gdy wydawało się, że głupiej się nie da, urządzali np. konkurencyjne obchody takich rocznic jak Tragedia Górnośląska.

Nie wiem, jakie oddziaływanie na śląskich autonomistów ma PiS, nie wiem, jaką moc ma Marek Wesoły, ale dzisiejsza zgoda pod jego auspicjami dowodzi tylko... piaskownicy, w której to towarzystwo tkwi. I jak bardzo Ślązaków robi w balona. ŚR i RAŚ/ŚPR nie potrafili dogadać się w sprawie wspólnej reprezentacji do sejmiku (najważniejszy cel polityczny regionalistów), a dziś jednoczy ich poseł PiS. Tak, Wesoły pewnie w wielu sprawach wrażliwość ma podobną – przyznawał się przecież do deklarowania narodowości śląskiej (i polskiej) w spisie powszechnym. Skoro więc, tak wiele ich, Ślązaków przecież, łączy, dlaczego rok, dwa lata, trzy lata wcześniej nie próbowali porozumieć się w takich sprawach, jak choćby język regionalny?

Na jednym wózku z Prezesem

Niedawno na łamach portalu Ślązag mieliśmy dyskusję o kondycji śląskiego regionalizmu. I chyba po raz pierwszy zobaczyliśmy przepaść pomiędzy starszym i młodszym pokoleniem tego środowiska. Argumenty z obu stron bywały dyskusyjne, ale – sprowadzając to, co w Rudzie, do prostych wniosków – mamy szok i niedowierzanie vs jechanie na jednym wózku z Jarosławem Kaczyńskim, który wczoraj też pobłogosławił Wesołego (przyznam, ciekawe wystąpienie). Jak regionaliści-seniorzy ułożyli sobie własną logikę – trudno pojąć. I nie chodzi tu o samego posła Wesołego, bo poparcie Mercika przyjąłby każdy kandydat w tych wyborach. Dziś to młodzi wychowankowie Gorzelika i Mercika pytają, jak pogodzić wczorajszą deklarację z ich dotychczasowym piętnowaniem partyjnego centralizmu, antysamorządności, antyeuropejskości, operetkowego patriotyzmu czy wysiłków repolonizacyjnych na Śląsku.

Odpowiedzi nie usłyszymy, bo one nie istnieją, poza jedną: taka jest polityka. Może jest, ale tylko regionalistów od dawna w niej nie ma. Wczoraj nieśmiało zapukali w jej okienko. Za rok walną o jej drzwi i będzie to znaczyć, że znów zrobili to, co wychodzi im najlepiej: fikołki o własne nogi.

Popatrzmy na efekty: prawie 4 lata temu regionaliści swoją nieprawdopodobną nieudolnością pomogli PiS w przejęciu władzy w sejmiku. Trzy lata temu w podobnym stylu pomogli PiS w zdobyciu mandatu senatorskiego (Dorota Tobiszowska). Teraz poparli posła PiS w wyborach prezydenckich. Ot, śląski paradoks.

PS. Kampania wyborcza w Rudzie jako całość pozostaje przy tym jakimś odrębnym od całego świata mikrokosmosem, rezerwatem w klatce. Wczoraj RAŚ wydał oświadczenie, w którym (kolektywnie) nie popiera żadnego z kandydatów. Nikogo nadal nie popiera też PO, choć jej samorządowcy, z prezydentem Sosnowca na czele, wstawili się za Krzysztofem Mejerem. PiS popiera Wesołego, ale Wesoły partyjny szyld schował. Nowoczesna lokalnie popiera Michała Pierończyka, ale centralnie nie popiera nikogo. Związek Górnośląski – lokalnie Pierończyk, centralnie – nikt. Brakuje tylko Donalda Tuska mówiącego, że sercem jest z Mejerem, a głową z Pierończykiem albo odwrotnie. Chwila, on już coś takiego powiedział...

PS 2. Grafika pochodzi z materiałów wyborczych Śląskiej Partii Regionalnej w wyborach samorządowych w 2018 r. Nie zapomnimy ich nigdy. ŚPR, świeć Panie nad jej duszą, też.